خواص ضد باکتریایی عصاره های آبی و الکلی اسفناج (واریته مشهد) روی شاخص های باکتریایی

خواص ضد باکتریایی عصاره های آبی و الکلی اسفناج (واریته مشهد) روی شاخص های باکتریایی چکیده سابقه و هدف: ترکیبات مشتق شده از گیاهان، طی قرن ها به دلیل داشتن فعالیت ضد میکروبی، استفاده های دارویی داشته اند. یکی از راه های کنترل رشد باکتری های بیماری زا در مواد غذایی استفاده از نگهدارنده ها و ترکیبات ضد میکروبی است. توسعه داروهای ضد میکروبی یکی از مهمترین پیشرفت ها در امر درمان می باشد. عصاره های گیاهی به دلیل داشتن منشا طبیعی نسبت به آنتی بیوتیک ها با ارگانیسم های بدن سازگاری بیشتری داشته و عوارض آنها نادر است. یکی از منابع گیاهی جدید مورد بررسی گیاه اسفناج است. تحلیل گیاه شناسی اسفناج نشان دهنده حضور مواد موثر مهم در عصاره آن می باشد. این مطالعات اثبات می کند که عصاره های برگ اسفناج ممکن است به عنوان عوامل آنتی اکسیدانی و ضدباکتریایی برای مبارزه با رادیکال های آزاد وآلودگی های میکروبی استفاده شود. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثرضد باکتریایی عصاره آبی و الکلی اسفناج (واریته مشهد) روی باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس atcc 25923، اشرشیاکلی atcc 25922 و لیستریا اینوکوآ atcc 33090 بود. مواد و روش ها: حساسیت باکتری های مورد آزمون به روش انتشاردیسک وحداقل غلظت بازدارنده رشد mic)) وحداقل غلظت باکتری کشی (mbc) به روش براث میکرو دایلوشن مورد ارزیابی قرار گرفت. از آنتی بیوتیک های اریترومایسین، جنتامایسین، کلرامفنیکل به عنوان کنترل مثبت به ترتیب روی لیستریا اینوکوآ، استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیاکلی استفاده شد. یافته ها: در روش آزمون انتشاردیسک، باکتری های گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس و لیستریا اینوکوآ مقاومترین و اشرشیاکلی حساسترین باکتری تعیین شد. همچنین بر اساس رقت های تهیه شده در آزمایش تعیین حداقل غلظت بازدارنده محدوده mic عصاره آبی اسفناج (واریته مشهد) روی لیستریا اینوکوآ ppm (54680-46000)، استافیلوکوکوس اورئوس ppm (54680-48000) و اشرشیاکلی ppm (54680-28000) تعیین شد. بر همین اساس محدوده mic عصاره الکلی اسفناج (واریته مشهد) برای لیستریا اینوکوآ، استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیاکلی به طور یکسان ppm (10393-41580) تعیین شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج عصاره الکلی اسفناج (واریته مشهد) خاصیت ضد باکتریایی قوی تری نسبت به عصاره آبی آن روی باکتری گرم منفی اشرشیاکلی از خود نشان داد. همچنین اثر عصاره الکلی آن روی اشرشیاکلی توانست با آنتی بیوتیک اریترومایسین در آزمون انتشار دیسک روی لیستریا اینوکوا برابری کند. به این معنی که اثر بازدارنگی عصاره الکلی واریته مشهد روی اشرشیاکلی می تواند به قدرت بازدارندگی آنتی بیوتیک اریترومایسین روی لیستریا اینوکوآ باشد. در نهایت می توان نتیجه گیری کرد وجود ترکیبات فلاونوئیدی وترپن ها، اسید های چرب غیر اشباع و مواد معدنی با درصد بالا احتمالا یکی از مهمترین عوامل بازدارندگی بیشتر اسفناج واریته مشهد روی باکتری گرم منفی اشرشیاکلی می باشد. در نتیجه این عصاره می تواند به عنوان یک نگهدارنده و آنتی بیوتیک طبیعی در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار گیرد. واژه های کلیدی: فعالیت ضد باکتریایی عصاره اسفناج، اریترومایسین، کلرامفنیکل